Finanse samorządowe w kryzysie - po konferencji prasowej

Zbliżający się kryzys w finansach samorządów lokalnych i jego wpływ na codzienne życie mieszkańców, to dwa główne tematy poruszone podczas widekonferencji prasowej (4.06).

W jej trakcie została omówiona m.in. aktualna kondycja finansowa gmin i powiatów w województwie śląskim. Nastąpiło to w odniesieniu do raportu dotyczącego ogólnej sytuacji finansowej jst z województwa śląskiego, który został przygotowany na zlecenie naszego Związku (w tym m.in. w odwołaniu do wskaźników związanych z samodzielnością i bezpieczeństwem finansowym jst).

W świetle danych zawartych w raporcie wygląda to następująco:

  • spadek „samodzielności finansowej” jst (udział dochodów własnych w dochodach ogółem), zwłaszcza w 2019 roku;
  • zmniejszanie wartości wskaźnika nadwyżki operacyjnej (w stosunku do dochodów bieżących w czasie) - ograniczony potencjał inwestycyjny samorządów (w stosunku do 2015 r. w 2019 r., to np. dla gmin miejsko-wiejskich 20% oraz dla miast na prawach powiatu 19%);
  • coraz szybszy wzrost luki finansowej w oświacie, związany ze zmianami w jej systemie (zwłaszcza od roku 2017);
  • ok. 40% spadek wpływów z PIT zarówno w przypadku gmin, jak i powiatów (w świetle wstępnych danych; kwiecień 2020 do kwietnia 2019);

Podczas konferencji zostały również przedstawione możliwe konsekwencje wynikające z kryzysu samorządowych finansów dla dalszego, sprawnego funkcjonowania wspólnot lokalnych.

Bardzo prawdopodobne, że czeka nas stagnacja na lokalnym rynku inwestycji, która pogłębi jeszcze bardziej wieszczony kryzys. Jednak trzeba pamiętać, że poza nowymi działaniami inwestycyjnymi jest też spora grupa tych już zrealizowanych, a wciąż wymagających nieustannego rozwijania i stałych nakładów finansowych (np. infrastruktura wodno-kanalizacyjna i drogowa). Samorządowcy od dawna mówią też o ryzyku ograniczenia niektórych usług publicznych. W tym sensie kryzys może uderzyć np. w sieć transportu publicznego, pomoc i politykę społeczną, ofertę edukacyjną, kulturalną i rekreacyjną, ale też w działalność klubów sportowych i NGOs. Równie prawdopodobny jest też wzrost cen wybranych usług publicznych, zwłaszcza w dziedzinach, które jeszcze przed epidemią, ze względu na zewnętrzne czynniki drożały (np. odbiór i zagospodarowanie odpadów czy zaopatrzenie w energię elektryczną).

W konferencji wzięli udział:

  • Piotr Kuczera, Przewodniczący Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, Prezydent Rybnika;
  • Krzysztof Matyjaszczyk, Wiceprzewodniczący Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, Prezydent Częstochowy;
  • Krystian Grzesica, Burmistrz Miasta Bierunia;
  • Jan Maciej Czajkowski, ekspert ds. finansów samorządów lokalnych, autor raportu dotyczącego ogólnej sytuacji finansowej jst z woj. śląskiego, opracowanego na zlecenie Śląskiego Związku Gmin i Powiatów;

Z wniosków wyrażonych pod koniec konferencji wyłania się niepokojąca diagnoza - w świetle dotychczasowych, wstępnych danych finansowych wspólnotom lokalnym grozi pogorszenie standardu życia, który został wypracowany w ciągu trzech dekad.

Na standard, czyli jakość naszego życia w miastach, gminach i powiatach, składają się usługi publiczne i lokalne inwestycje. Niestety jedne i drugie w dotychczasowej formie mogą być zagrożone, w tym roku i latach kolejnych.
 

 

Problemy finansowe samorządów zaczęły się już w latach 2017 - 2018 r., co wynikało ze zwiększonych wydatków związanych z oświatą, ale też wzrostu cen energii czy innych produktów na rynku, które w ramach realizowanych zadań kupowały samorządy. W 2019 r. doszły do tego zmiany w podatku PIT, które również uszczupliły stronę dochodową w samorządowych budżetach. W tym roku do listy obciążeń finansowych trzeba dopisać trwającą epidemię.

Niezależnie od zbliżającego się kryzysu, samorządy lokalne chcą odpowiedzialnie, kompleksowo, profesjonalnie i długofalowo zaspokajać potrzeby mieszkańców. Dlatego już teraz szukają praktycznych rozwiązań, które mogą poprawić stan ich finansów. Ich wypracowanie w dialogu ze stroną rządową - ze względu na trudną sytuację wszystkich sektorów w naszym kraju – nie będzie łatwe.

Link do zapisu konferencji prasowej:
www.slaskizwiazek

Link wygasa:12.06.2020 r.
Hasło: SZGIP0406!

materiały prasowe

fot. materiały prasowe ŚZGiP

Polecamy




Współpracujemy