Luka finansowa w oświacie to wskaźnik, który pokazuje różnicę między otrzymywaną przez samorządy subwencją oświatową powiększoną o dochody bieżące związane z realizowanymi zadaniami oświatowymi a wydatkami bieżącymi na ten cel (bez uwzględniania dochodów i wydatków na projekty unijne).
Omawiając lukę finansową w oświacie warto podkreślić, że ten obszar finansów samorządów związany ze świadczonymi usługami edukacyjnymi, ma szczególnie istotne znaczenie dla całości systemu finansów.
Łączna kwota wydatków bieżących dotyczących oświaty stanowi bowiem największą część wydatków bieżących na wszystkie usługi samorządowe. Dlatego też każde zmiany w sposobie finansowania oświaty powodujące wzrost luki finansowej w oświacie generują poważne problemy w całym budżecie samorządu.
Z danych zebranych przez Związek wynika, że w latach 2015-2019 nastąpił wzrost luki w gminach i powiatach województwa śląskiego. Przy czym w latach 2017-2019 nastąpił jej gwałtowny wzrost, ze względu na wprowadzone zmiany w systemie oświaty.
luka w oświacie - grafika do pobrania
Warto przypomnieć, że w 2004 r., na początku zmiany systemu finansów, subwencja oświatowa pokrywała 98% wydatków płacowych w oświacie i miała być corocznie „dostosowywana” do rosnących zadań. Dopłata z własnych środków samorządów do subwencji powiększonej o inne dochody bieżące oświaty (luka finansowa), wyniosła w skali Polski w 2004 roku 8,3 mld zł (1/3 ówczesnej kwoty subwencji oświatowej).
Ta sytuacja z roku na rok się pogarszała, a tempo spadku gwałtownie przyspieszyło w latach 2017-2019. Obecny poziom kwoty „luki finansowej w oświacie” w Polsce, to ponad 25,9 mld zł. Te dane jednoznacznie pokazują, że obecny sposób finansowania oświaty wymaga systemowej zmiany.
AKTUALNOŚCI
