Tarcza samorządowa - OPOS przyjął stanowisko
Podczas posiedzenia Zarządów organizacji tworzących Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych w Gdańsku (30.06) zostało przyjęte m.in. stanowisko w sprawie: postulatów do Samorządowej Tarczy Antykryzysowej.
Poniżej postulaty zawarte w stanowisku (całość dostępna poniżej):
I. FINANSE JST
-
Wprowadzenie do ustawy o dochodach jst nowej części (rekompensującej) subwencji ogólnej, która zrekompensowałaby samorządom ubytki w dochodach własnych, spowodowane stosowaniem przepisów ustawy CoViD-19.
-
Zwiększenie przy jednoczesnym zróżnicowaniu udziału poszczególnych jst we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych co zrekompensuje ubytki w dochodach jst. spowodowane obniżkami i ulgami w podatku PIT.
-
Wprowadzenie zmiany w przepisach ustawy o finansach publicznych, poprzez wykreślenie z art. 48 ww. ustawy szkodliwego dla systemu finansów publicznych (z punktu widzenia jednostek samorządu terytorialnego) zapisu: "z wyjątkiem środków pochodzących z dotacji z budżetu”. Tak dokonana zmiana przy okazji pozwoli na doprowadzenie do zgodności przepisu z art. 167 ust. 2 Konstytucji, który określa, że: dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.
-
Pokrycie ze środków budżetu państwa 50% strat gmin z tytułu przyznanych ulg podatkowych w związku z COVID-19. Realizacja powyższego postulatu może nastąpić np. w formie dotacji na podstawie sprawozdania lub poprzez zwiększenie subwencji wyrównawczej w kolejnym roku po roku budżetowym, w którym zastosowane ulgi spowodowały skutki finansowe. Przy tym drugim rozwiązaniu wystarczyłoby wprowadzenie dodatkowej kolumny w sprawozdaniu rocznym Rb-27S.
-
Pełna refundacja skutków wprowadzonych ustawowo możliwości zwolnień oraz ulg w podatku rolnym, określonych przepisami ustawy o podatku rolnym. Podatnikom podatku rolnego przysługuje m.in. ulga inwestycyjna z tytułu wydatków związanych z budową lub modernizacją gospodarstwa. Z preferencji podatkowych w podatku rolnym korzystają również gospodarstwa, które ucierpiały w wyniku klęsk żywiołowych, czy też położone na terenach podgórskich i górskich, spółdzielnie rolników, czy też różnego rodzaju obszary chronione.
-
Każdorazowa pełna refundacja utraconych dochodów regulowanych ustawowo zmieniających dochody własne.
II. INWESTYCJE I ROZWÓJ
-
Wprowadzenie nowych finansowych narzędzi pobudzających inwestycje samorządowe – Funduszu Inwestycji Samorządowych – corocznego, w kwocie nie mniejszej niż 500 tys. dla najmniejszych gmin, wspomagającego zwalczanie ekonomicznych skutków COVID-19.
-
Zwiększenie poziomu dofinansowania od 70% do 90 % kosztów inwestycji drogowych realizowanych z Funduszu Dróg Samorządowych. Podstawowym kryterium przy ocenie wniosków o dofinansowanie powinien być wskaźnik dochodów stanowiący sumę wskaźnika "G” i kwoty podstawowej subwencji wyrównawczej. Taka korelacja pozwoli na realne zobrazowanie kondycji finansowej gminnych budżetów. Zapewni to także podstawę do opracowania procentowego algorytmu wsparcia dla najbiedniejszych gmin.
-
Utworzenie SUBWENCJI ROZWOJOWEJ finansowanej z podatku VAT od prowadzonych przez samorządy inwestycji i zakupów inwestycyjnych lub zwolnienie z podatku VAT. W ramach subwencji rozwojowej dokonywany byłby transfer środków do budżetów jst. (w ramach dochodów własnych) z przeznaczeniem na realizację wydatków majątkowych dotyczących inwestycji.
-
Zmiana regulacji w ustawie o finansach publicznych, tak aby wykonane wydatki bieżące mogły być wyższe niż dochody bieżące o kwotę, o jaką dochody okazały się niższe od planowanych w związku z pandemią COVID-19. Pozwoli to samorządom na bardziej elastyczne zarządzanie swoim budżetem i zaciągnięcie długu, by sfinansować bieżące funkcjonowanie (obecnie można to robić tylko w przypadku inwestycji). Tym samym samorządy lokalne stosując to narządzie uzyskałyby takie możliwości reagowania na kryzys, jakie ma budżet centralny.
-
Udzielanie dotacji z budżetu państwa z utworzonego specjalnego funduszu na wkład własny, na zadania realizowane w ramach programów finansowanych z udziałem środków zewnętrznych, w tym pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
-
W zakresie FUNDUSZU SOŁECKIEGO
-
Zwiększenie poziomu dofinansowania zadań realizowanych w ramach Funduszu Sołeckiego na poziom 50%. Na przestrzeni ostatnich kilku lat poziom ten spadł z 40% na 26%.
-
Przywrócenie terminu na zawieszenie lub utworzenie funduszu sołeckiego na 2021 r., w terminie co najmniej do końca października 2020r. — zmiana do art. 2 ust. 2.
-
Zniesienie obowiązku podejmowania corocznie uchwał o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu na kolejny rok.
-
Zmiana obliczania kwoty bazowej od dochodów własnych. Proponowane jest wprowadzenie zmiany w art 3 ust. 1 w zakresie określenia Kb - kwoty bazowej jako wykonanych dochodów bieżących własnych gminy tj. po odjęciu dotacji, subwencji oświatowej i środków z budżetu Unii Europejskiej, a nie jak teraz wykonanych dochodów bieżących gmin, co pozwoli wydzielać środki na zadania dla sołectw z dochodów, którymi gminy mogą swobodnie dysponować, a nie dzielić środki, które na mocy przepisów i umów zostały przekazane gminie na określone cele i na nic innego nie można ich przeznaczyć.
-
Rozszerzenie zapisów ustawy o funduszu sołeckim o procedury obejmujące sytuacje zakazu organizacji zebrań wiejskich w przypadkach i terminach określonych ustawą oraz możliwości podejmowania uchwał w czasie epidemii przez rady sołeckie. W czasie ograniczeń związanych z epidemią koronawirusa trudno realizować wiele z zaplanowanych zadań takich jak możliwość organizacji spotkań, festynów, zajęć dla mieszkańców i tym podobnych. W związku z tym zachodzi potrzeba przesunięcia środków zaplanowanych na te przedsięwzięcia na inne działania w szczególności inwestycyjne. Aby to zrealizować stosownie do odpowiednich przepisów ustawy o funduszu sołeckim muszą zostać podjęte uchwały przez zebrania wiejskie, co w obecnej sytuacji jest wielce problematyczne. W związku z tym proponujemy następujący zapis: „W ustawie z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. z 2014 r. poz. 301) po art. 5 dodaje się art. 5a w brzmieniu: 1. W okresie i na obszarze obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu nadzwyczajnego wniosek, o którym mowa w art. 5 ust. 1 może podlegać zmianom uchwalonym przez radę sołecką. Zmieniony wniosek sołtys przekazuje niezwłocznie wójtowi / burmistrzowi celem uwzględnienia go w projekcie zmian budżetu gminy. 2. W okresie i na obszarze obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu nadzwyczajnego wniosek, o którym mowa w art. 5 ust. 1 może uchwalać rada sołecka.”
-
Rozszerzenie możliwości finansowania zadań w ramach Funduszu Sołeckiego na majątku jst. (nie tylko gminy ale i powiatu lub województwa).
III. OŚWIATA
-
Pełne pokrycie zaplanowanych od 01.09.2020 r. podwyżek dla nauczycieli w wysokości 6% wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stopniach awansu zawodowego nauczycieli poprzez zwiększenie kwoty części oświatowej subwencji ogólnej oraz dotacji przedszkolnej z budżetu Państwa (podwyższenie kwoty rocznej na realizację zadań własnych w dotacji wychowania przedszkolnego na 2020 rok). Docelowo subwencja powinna w naszej opinii zostać zastąpiona dotacją na wynagrodzenia.
-
Likwidacja lub czasowe zawieszenie obowiązku wypłaty jednorazowego dodatku wyrównawczego (uzupełniającego), wynikającego z art. 30a ustawy Karta Nauczyciela za 2020 rok. Wadą obecnego systemu jest uwzględnianie w wysokości średnich wynagrodzeń godzin ponadwymiarowych, a ich przyznawanie i egzekwowanie wobec braku standardów prowadzenia zajęć edukacyjnych w okresie pandemii jest niemożliwe.
-
Pokrycie w 100% kosztów odpraw emerytalnych dla nauczycieli przechodzących na świadczenia emerytalne.
-
Zmiana kryteriów podziału subwencji uzupełniającej tak aby uwzględniały możliwość wypłaty odpraw dla nauczycieli przechodzących na świadczenia kompensacyjne.
-
Uregulowanie zasad kształtowania dotacji dla szkół i przedszkoli nie prowadzonych przez samorządy terytorialne w sytuacji prowadzenia zajęć w warunkach pandemii.
-
W zakresie dowożenia dzieci do szkół – przywrócenie dopłat do stanu sprzed pandemii.
-
Opracowanie standardów prowadzenia zdalnego nauczania wraz z przeszkoleniem nauczycieli w szczególności przeprowadzania zajęć rewalidacyjnych, zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, zajęć korekcyjno-kompensacyjnych i nauczania indywidualnego. Określenie jednolitego systemu zdalnego nauczania w zakresie m.in.:
- objęcia powszechnym obowiązkiem szkolnym wszystkich uczniów w warunkach nauczania zdalnego (opracowanie efektywnego narzędzia do egzekwowania udziału w zajęciach on-line),
- opracowanie przepisów umożliwiających weryfikację zdalnego czasu pracy nauczycieli w nauczaniu on-line,
- ujednolicenie narzędzi komunikacji (oprogramowania), dostosowanych do określonych grup wiekowych i
przedmiotów szkolnych,
- zabezpieczenie dostępu do szybkiego Internetu dla każdej placówki oświatowej, w celu umożliwienia prowadzenia lekcji z budynku szkoły w czasie rzeczywistym.
-
Określenie liczby uczniów w klasie, poniżej której nie tworzy się oddziału z powodu małej liczebności - możliwości likwidacji klas, gdyby miało uczęszczać do nich poniżej 7 osób.
-
Określenie liczby uczniów w szkole z uwzględnieniem etapów kształcenia, poniżej której dana placówka może zostać zlikwidowana.
-
Powrót do przepisów w myśl których w przypadku konieczności likwidacji szkoły z powodu zbyt małej liczby uczniów, zgoda Kuratora nie była wiążąca.
-
Uproszczenie procedur dotyczących możliwości przekształcania szkół w filie.
-
Umożliwienie kształtowania sieci placówek oświatowych przez organ prowadzący, wraz z możliwością ograniczania stopnia organizacyjnego placówek oświatowych.
-
Wprowadzenie zerowej stawki podatku VAT na zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania niezbędnego do realizacji podstaw programowych kształcenia ogólnego z wykorzystaniem technik i metod pracy zdalnej. Umożliwienie odzyskania poniesionych kosztów podatku VAT od już zakupionego sprzętu i oprogramowania za okres do 5 lat wstecz.
-
Objęcie zerową stawką VAT wyposażenia placówek oświatowych związanego z przygotowaniem placówek oświatowych w tym w szczególności sal lekcyjnych do nauczania w warunkach rygoru epidemiologicznego.
-
Podjęcie działań związanych z opracowaniem systemowych regulacji w zakresie przejęcia przez Rząd odpowiedzialności za pełne finansowanie wynagrodzeń pracowniczych (nauczycieli i pracowników oświatowych).
IV. ZADANIA ZLECONE
-
Wdrożenie nowych rozwiązań informatycznych w procesach rejestracji stanu cywilnego w czasie pandemii COVID -19. Postulat dotyczy konieczności pilnego opracowania i wdrożenia rozwiązań prawnych i technologicznych umożliwiających:
- uproszczenie dokumentacji wytwarzanej w procesach rejestracji stanu cywilnego;
- ograniczenie ilości wytwarzanej w urzędach stanu cywilnego dokumentacji papierowej na rzecz dokumentów
elektronicznych;
- usprawnienie i upowszechnienie komunikacji elektronicznej z obywatelami oraz instytucjami;
- umożliwienie integracji rejestru stanu cywilnego z systemami EZD urzędów gmin;
- wyposażenie urzędów stanu cywilnego w nowoczesne urządzenia zapewniające sprawną i bezawaryjną rejestrację stanu cywilnego.
-
Zmiana metodologii obliczania kosztów realizacji zadań zleconych uwzględniającej wszystkie ponoszone nakłady i wydatki związane z ich realizacją. Uwzględnienie w przyznawanej dotacji na realizację zadań w szczególności przez urzędy stanu cywilnego w okresie przymusowej izolacji i odgórnie zaleconego ograniczenia kontaktów mieszkańców z urzędami, faktu gotowości do wykonywania czynności w tym okresie i nie obniżanie jej z tytułu mniejszej ilości wykonywanych czynności. Wobec braku możliwości efektywnego pokrycia kosztów realizacji zadań zleconych z przyznanych dotacji celowych, wiele samorządów zdecydowało się na dofinansowanie realizacji tych zadań ze środków własnych (np. USC, ewidencja ludności, opieka społeczna). Tymczasem obowiązujące przepisy wskazują, że jedynym i wystarczającym źródłem finansowania tych zadań powinny być dotacje. Dodatkowo potwierdza to art. 249 ust. I pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych przewidujący „obowiązek przyjęcia za podstawę opracowywanego przez zarząd JST planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych, - właśnie kwot dotacji przyznanych na ich realizację w roku budżetowym”.
-
Uwzględnienie waloryzacji zadań zleconych z ramienia administracji rządowej o wskaźnik wzrostu płacy minimalnej z uwzględnieniem doliczania do najniższego wynagrodzenia dodatku za wysługę lat.
V. FUNKCJONOWANIE URZĘDÓW W WARUNKACH PANDEMII COVID-19
-
Zwrot wydatków poniesionych przez gminy na przeciwdziałanie COVID-19. W szczególności tych poniesionych w ramach rezerwy kryzysowej uruchomionej przez poszczególne jednostki samorządu terytorialnego na podstawie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374 z późn. zm.).
-
Sprawozdawczość jst. – zredukowanie częstotliwości obowiązku sporządzania i przekazywania sprawozdań z comiesięcznych na: kwartalne, półrocznie i roczne, w zależności od zakresu spraw nią objętych. Obecnie obowiązujące przepisy w tym zakresie nadmiernie obciążają pracowników urzędów gmin. W sytuacji pandemii wielu z nich sprawuje opiekę nad niepełnoletnimi członkami rodzin realizujących obowiązek szkolny w edukacji domowej i objęci są świadczeniami opiekuńczymi. Stąd urzędy gmin borykają się z problemem uszczuplonej kadry pracowniczej realizującej w/w zadania.
-
Przedłużenie terminu zwolnienia z opłacania składek ZUS na 3 miesiące dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego i jednostek podległych bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników.
całe stanowisko dostępne tutaj
AKTUALNOŚCI