Samorządowe Forum Kapitału i Finansów - podsumowanie

Wpływ kryzysu na finanse samorządów lokalnych, pierwsze doświadczenia i wnioski płynące z epidemii oraz oświata - to główne wątki poruszone podczas tegorocznego Samorządowego Forum Kapitału i Finansów w dn. 7 – 8 października w Katowicach. Tym razem wydarzenie, organizowane od wielu lat przez wydawnictwo Municipium, odbyło się w formule hybrydowej.

 

Sesję inauguracyjną Forum otworzył Zdzisław Majewski, Prezes wydawnictwa Municipium oraz Marcin Krupa, Prezydent Katowic, współorganizator wydarzenia. Jak co roku w ramach Forum odbyło się kilka wydarzeń o charakterze cyklicznym: Kongres Skarbników Polskich Samorządów, Zjazd Sekretarzy oraz Forum Przewodniczących Rad. W programie wydarzenia poza zagadnieniami związanymi z finansami samorządów, nowoczesną szkołą czy walką z epidemią, znalazły się też takie tematy jak Pracownicze Plany Kapitałowe w jst, gospodarka komunalna, miasto przyszłości, zamówienia publiczne czy partnerstwo publiczno-prywatne. 

 

Społeczne oczekiwania a zawiłości samorządowych budżetów

 O stanie samorządowych budżetów rozmawiali m.in. prelegenci podczas panelu pn. Wpływ kryzysu na stan finansów JST – rozwiązania, który odbył się 7 października. O wyzwaniach, z którymi w tej sferze muszą się mierzyć samorządy lokalne mówił Piotr Kuczera, Prezydent Rybnika, Przewodniczący Związku. Zwrócił uwagę na oczekiwania społeczne, które dotyczą zapewnienia kluczowych usług publicznych na odpowiednim poziomie. Jednocześnie samorządowcy uczestniczący w panelu podkreślili, że trudna sytuacja finansowa gmin i powiatów coraz bardziej ogranicza możliwość zachowania dotychczasowego ich standardu i zakresu.
- Obawiamy się, że tworząc budżet na kolejny rok będziemy zmuszeni ciąć wydatki w tak ważnych sferach życia jak oświata. Takie elementy systemu edukacji, jak utrzymanie etatów pomocy przedszkolnej czy logopedów, będą niestety poważnie rozważane. Może się okazać, że szkoła będzie funkcjonowała w oparciu o nowy, ograniczony model – mówił Piotr Kuczera.

Prezydent Rybnika dodał, że niezbędne będzie wsparcie finansowe jednostek kultury czy tych związanych ze sportem i rekreacją w mieście. Takie podmioty w dobie epidemii nie są w stanie prowadzić „normalnej” działalności, a więc nie uzyskują dochodów.

Piotr Kuczera zaznaczył też, że dosyć problemowe jest samo wyjaśnianie lokalnym społecznościom zależności, które rządzą samorządowym budżetem, a które często mówiąc kolokwialnie wiążą ręce samorządom.

- Trudno w jasny sposób przedstawić różnice między wydatkiem bieżącym a inwestycyjnym. W praktyce mogą się pojawić zarzuty, że miasto inwestuje np. w ścieżki rowerowe, a jednocześnie ogranicza podstawowe usługi publiczne. Jednym słowem czeka nas wiele trudnych rozmów i decyzji – podsumował swoje wystąpienie Prezydent Rybnika.

Większy wpływ samorządów na sieć szkół

Wiele istotnych zagadnień związanych z edukacją w Polsce poruszono podczas panelu pn. Kryzys, czyli dobry czas na rozsądne zmiany w systemie oświaty, który również odbył się 7 października. Jednym z ważniejszych wątków dyskusji była kwestia odzyskania przez samorządy lokalne kontroli nad siecią szkół.

- Decyzje, które zapadają w tym zakresie są zwykle poparte analizami wykonywanymi przez zewnętrznych ekspertów. W ich ramach bierze się pod uwagę szereg uwarunkowań lokalnych związanych na przykład z czynnikami demograficznymi czy prognozowaną sytuacją na rynku pracy – wyjaśniała Anna Grygierek, Burmistrz Strumienia, członek Zarządu Związku.

 

Burmistrz Strumienia podczas dyskusji podkreśliła, że każda gmina posiada nieco inną specyfikę, która powinna być uwzględniona w momencie reorganizowania sieci szkół. Zwróciła też uwagę na niekorzystny przepis dotyczący obowiązku dzielenia klas w ramach nauczania początkowego w momencie, gdy liczba uczniów w danej klasie przekroczy określoną ustawowo liczbę dzieci.

- Samorządy mierzą się z realnymi problemami, które wynikają ze zmian wprowadzanych na przestrzeni wielu lat w systemie edukacji w Polsce. Często wiążą się z koniecznością dostosowania w pilnym trybie, ale i szerokim zakresie, infrastruktury szkolnej do nowej rzeczywistości – mówiła Anna Grygierek, podkreślając, że samorządy lokalne powinny w większym stopniu móc wpływać na sposób organizacji oświaty. 

Burmistrz Strumienia przypomniała również, że środowisko samorządowe proponuje wprowadzenie kilku zasadniczych zmian w systemie oświaty, które mogłyby rozwiązać kluczowe problemy, a równocześnie nie byłyby kosztochłonne.

Rola samorządu w zarządzaniu kryzysem