Współpraca rządu z samorządem na różnych szczeblach z dużym zaangażowaniem partnerów zewnętrznych, wspieranie oddolnie kreowanych pomysłów i głęboka terytorializacja. To tylko kilka założeń Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030. Jej założenia w kontekście między innymi Programu dla Śląska i planowanych zmian w ustawie o rewitalizacji były tematem październikowego posiedzenia Komisji ds. UE Śląskiego Związku Gmin i Powiatów.
W dn. 23 października br. odbyło się kolejne posiedzenie Komisji ds. UE, która od wielu lat działa w ramach Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Zgromadzeni pracownicy urzędów z woj. śląskiego tym razem rozmawiali na temat Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030. Dokument został opracowany przez Departament Strategii Rozwoju w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju. Spotkanie otworzył p. Witold Magryś, Dyrektor biura Związku:
- Komisja ds. UE to ważne gremium w strukturze naszego Związku, nie tylko dlatego, że jego zakres merytoryczny związany jest funduszami unijnymi. Tym, co jest jej szczególną wartością, to możliwość omawiania na forum zagadnień dotyczących planowania strategicznego rozwoju gmin. W połowie września br. została przyjęta Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego w perspektywie do roku 2030. W dokumencie pojawiło się wiele nowych założeń i rozwiązań, które odpowiadają na aktualne wyzwania – powiedział.
Najważniejsze założenia Strategii podczas spotkania przedstawił p. Daniel Baliński, Zastępca Dyrektora Departamentu Strategii Rozwoju w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju. Rozpoczynając swoje wystąpienie zwrócił uwagę, że Strategia powinna być realizowana nie tylko przez rząd, ale również samorządy, zarówno na poziomie wojewódzkim, jak i lokalnym, przy dużym zaangażowaniu partnerów zewnętrznych. Ponadto ważnym elementem tych działań będzie inicjowanie ich w skali subregionalnej, z wykorzystaniem doświadczeń płynących z wdrażania projektów w ramach formuły RIT i ZIT. Podkreślił, że Strategia ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia polityki regionalnej poszczególnych województw i strategii rozwoju przyjmowanych przez konkretne gminy. Intencją tego dokumentu jest stworzenie mechanizmu współpracy na różnych szczeblach, który pozwoli finansować z poziomu krajowego i regionalnego oddolnie kreowane pomysły i plany rozwoju. Strategia wskazuje pilotażowe projekty strategiczne, które umożliwiają testowanie nowych mechanizmów wspierających skuteczność polityk rozwoju.
- Prace nad Strategią trwały dwa lata. Ich elementem był długi proces konsultacji, w wyniku którego wprowadziliśmy pewne zmiany, choć wszystkich uwag nie byliśmy w stanie uwzględnić. Ważną różnicą Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030 w stosunku do aktualnie obowiązującej strategii na lata 2010-2020, jest zrezygnowanie z podejścia wzmacniającego największe ośrodki miejskie. Założeniem projektowanego dokumentu jest głęboka terytorializacja i wsparcie inicjatyw podejmowanych przez duże i średniej wielkości miasta, a także małe gminy – wyjaśnił p. Daniel Baliński.
Jak można przeczytać w samej Strategii, głównym jej celem jest efektywne wykorzystanie endogenicznych potencjałów terytoriów i ich specjalizacja, która prowadzi do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju kraju. W konsekwencji wdrażanie założeń dokumentu powinno prowadzić do wzrostu dochodów mieszkańców Polski, zachowując spójność społeczną, gospodarczą, środowiskową i przestrzenną. Strategia wskazuje także trzy cele szczegółowe:
1) zwiększenie spójności rozwoju kraju w wymiarze społecznym, gospodarczym, środowiskowym i przestrzennym;
2) wzmacnianie regionalnych przewag konkurencyjnych;
3) podniesienie jakości zarządzania i wdrażania polityk ukierunkowanych terytorialnie;
W drugiej części spotkania p. Daniel Baliński krótko scharakteryzował wybrane projekty strategiczne, wynikające ze Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju i wdrażane przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju. Wśród nich wskazał między innymi Partnerską Inicjatywę Miast, Pakiet dla miast średnich - Program Ponadregionalny 2020+, ZIT PLUS, działania związane z rewitalizacją oraz Program dla Śląska.
- Ze względu na nową perspektywę unijną i doświadczenia płynące z obecnego okresu programowania w przyszłym roku zostaną wprowadzone zmiany w ustawie o rewitalizacji – wyjaśnił przedstawiciel Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju.
Do kwestii związanych z Programem dla Śląska podczas posiedzenia odniosła się p. Katarzyna Kobierska, Przewodnicząca Komisji ds. UE Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, Naczelnik Biura Rozwoju Miasta w Urzędzie Miejskim w Gliwicach:
- Pojawia się pytanie, na jakim etapie jest obecnie wdrażanie Programu dla Śląska i w jakim zakresie dokument ten wpisuje się w zapisy Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030 – powiedziała.
Przedstawiciel Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju odpowiadając na słowa Przewodniczącej Komisji ds. UE Związku zaznaczył, że kwestie związane z transformacją gospodarczą Śląska zostały uwzględnione w pierwszym celu szczegółowym omawianej Strategii (kierunek interwencji 1.3. Przyspieszenie transformacji profilu gospodarczego Śląska). Podkreślił, że bardzo ważne jest w tym zakresie funkcjonowanie rady wykonawczej, która monitoruje realizację Programu dla Śląska. Ciało, utworzone zarządzeniem Premiera RP, posiada silny mandat do tego, aby przyspieszać wdrażanie projektów przewidzianych w Programie.
- Przykładem działania realizowanego w ramach Programu dla Śląska jest program Gepard II. Program wdrażany przez NFOŚiGW zakłada udzielanie pożyczek na wymianę taboru autobusowego i infrastruktury transportowej na zdecydowanie bardziej ekologiczny, czyli w tym przypadku elektryczny. Dzięki temu, że został on uwzględniony w Programie dla Śląska nastąpiła korzystna z perspektywy beneficjenta zmiana sposobu finansowania przedsięwzięć w jego ramach. Obecnie 42,5% środków na takie działania przekazuje Narodowy Fundusz, 42,5% kosztów finansowanych jest z RPO dla województwa śląskiego, a pozostałe pieniądze pochodzą z pożyczek udzielanych przez NFOŚiGW na preferencyjnych warunkach – powiedział p. Daniel Baliński.
fot. archiwum ŚZGiP